Ścieżki rowerowe – dobra droga dla promocji i rozwoju Opolszczyzny

Rozmowa z Bartłomiejem Horaczukiem, dyrektorem Zarządu Dróg Wojewódzkich w Opolu


„Opolskie na rowery”. Tak nazwano projekt stworzenia zintegrowanej sieci tras rowerowych na Opolszczyźnie. W maju tego roku odbyły się konsultacje, które miały ustalić możliwość powstania takich ścieżek. Panie Dyrektorze, proszę opowiedzieć kto uczestniczył w tych rozmowach, jakie są ich wyniki oraz jakie jest znaczenie projektu dla ochrony środowiska oraz promocji turystyki w regionie?

Województwo Opolskie stanowi niezwykle cenny turystycznie region o sporym potencjale wzrostu dla ruchu rowerowego, nazwa projektu realizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego pod kierunkiem Andrzeja Buły Marszałka Województwa Opolskiego, przy współpracy zespołu inżynierskiego z Zarządu Dróg Wojewódzkich w Opolu, to: „Opolskie na rowery – przygotowanie i realizacja koncepcji rozwoju ścieżek rowerowych w województwie Opolskim wraz z kampanią edukacyjną”.Opracowanie koncepcji rozpoczynamy od inwentaryzacji ok. 2 tys. kilometrów tras rowerowych w opolskich powiatach przy wszystkich drogach publicznych, a także w lasach, okolicach jezior Turawskich oraz pasma Gór Opawskich, celem zdefiniowania rowerowych szlaków o znaczeniu regionalnym, tak aby zapoczątkować procesy inwestycyjne rozbudowy, łączenia i oznakowania. Jednak celem nadrzędnym tego przedsięwzięcia jest popularyzacja jazdy na rowerze, zdrowego trybu życia, zwiększanie roli transportu zrównoważonego z wykorzystaniem rowerów, a także ograniczanie emisji spalin i hałasu. Mamy również nadzieję, że działania te wpłyną korzystnie na rozwój lokalnych przedsiębiorców, tj. hoteli, gospodarstw agroturystycznych czy gastronomii.

Dotychczasowe praktyki tworzenia ścieżek rowerowych pozwalały na zaspokojenie potrzeb lokalnych społeczności i tworzyły rozwiązania punktowe bez możliwości poruszania się między kilkoma miejscowościami czy wycieczek długodystansowych, dlatego tak zależy nam na przygotowaniu spójnej i atrakcyjnej Koncepcji zintegrowanej sieci tras rowerowych dla Województwa Opolskiego, na uporządkowaniu obecnego stanu infrastruktury i szlaków rowerowych w regionie. Chcemy aby była ona podstawą do ustalania przebiegu kolejnych tras rowerowych w naszym województwie – myślę tu także o wytycznych do projektowania i realizacji zadań inwestycyjnych w perspektywie unijnej 2021-2027, z naciskiem na zadania związane z rozwojem infrastruktury rowerowej i promocją transportu niskoemisyjnego. Majowe konsultacje społeczne miały na celu zebranie najpełniejszej informacji w zakresie już istniejących, ciekawych, atrakcyjnych i istotnych dla regionu tras rowerowych. Chcieliśmy uzyskać jak największe spektrum opinii i wiedzy. Do udziału w konsultacjach zostali zaproszeni przedstawiciele JST, Lasów Państwowych, Wód Polskich, PKP PLK S.A., Polregio Sp. z o.o., Opolskich Parków Krajobrazowych, Organizacji Pozarządowych, PTTK. Zaprosiliśmy także przedstawicieli stowarzyszeń rowerowych, lokalnych grup działania, radnych województwa, nauczycieli, społeczników. Poprzez media społecznościowe chcieliśmy też dotrzeć do wszystkich zainteresowanych tematem rowerowym. Łącznie we wszystkich spotkaniach konsultacyjnych wzięły udział 352 osoby, a do Urzędu Marszałkowskiego wpłynęło 177 propozycji, uwag i opinii do uwzględnienia podczas realizacji projektu. Aktualnie trwają prace planistyczne nad wytypowaniem głównych korytarzy przewidzianych do przeprowadzenia wizji w terenie. Taka koncepcja zintegrowanej sieci tras rowerowych województwa opolskiego, umożliwi budowę długodystansowych tras rowerowych. Wierzymy, że staną się one nowym produktem turystycznym, wpływającym korzystnie na rozwój przedsiębiorczości oraz pośrednio na spadek bezrobocia (w efekcie wzrostu usług związanych z branżą turystyczną). Wszystko to wzmocni potencjał i promocję kulturalno-turystyczną Województwa Opolskiego. Warto zauważyć również nasze bieżące starania dla budowy w ramach  projektów drogowych Zarządu Dróg Wojewódzkich w Opolu, finansowanych ze środków  Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020, nowych ścieżek pieszo-rowerowych, które znakomicie uzupełniają bezpieczną infrastrukturę rowerową w miejscowościach i w dojazdach do tak znanych atrakcji turystycznych jak choćby zespół pałacowo – zamkowy w Mosznej położonej niedaleko Krapkowic.

W przypadku ścieżek rowerowych – tak zresztą jak w przypadku każdej z dróg – ważne jest zapewnienie użytkownikom bezpieczeństwa poruszania się. W jakim stopniu bezpieczeństwo ruchu drogowego gwarantuje projekt „ Opolskie na rowery”?

Tworzenie bezpiecznej, a zarazem przyjaznej w szerokim aspekcie infrastruktury drogowej, przy jednoczesnym zwiększeniu akcentów na niechronionych uczestników ruchu, czyli wprost pieszych i rowerzystów są moim zdaniem kluczowe dla określenia perspektyw naszego przemieszczania się
w przyszłości. Dążymy do tego, aby tworzona koncepcja rozwoju ścieżek rowerowych wskazała również kierunki spowolnienia ruchu samochodowego i zmniejszenia wypadków, a te cele możemy osiągnąć również poprzez zwiększenie atrakcyjności w rowerowo-kolejowych skomunikowania miast,   gmin i stolicy regionu. To właśnie bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów będzie jednym z najistotniejszych czynników warunkujących rozpoczęcie zadań inwestycyjnych w obszarze drogowym, w kolejnej perspektywie UE do 2027 roku. Staramy się pamiętać, że obie funkcje projektu – mam na myśli założenia komunikacyjne (poprawienie dojazdu do zakładów pracy, szkół, czy miejsc użyteczności publicznej) i rekreacyjne (dostępność do obszarów cennych pod kątem bioróżnorodności przyrodniczej,  obiektów dziedzictwa kulturowego, czy bazy sportowo-rekreacyjnej i atrakcji turystycznych) mają przyczynić się do rozwoju alternatywnych form transportu codziennego jak ma to miejsce przykładowo w Holandii, czy nawet u naszych południowych sąsiadów Czechów. Docelowo, oddalenie pieszych i rowerzystów od jezdni, poprzez tworzenie dedykowanych, prawidłowo oznakowanych i oświetlonych (przejścia i przejazdy) ciągów pieszo-rowerowych z naszych obserwacji przynosi największą korzyść dla promowania ruchu rowerowego i zwiększania udziału codziennego korzystania z rowerów w dojazdach. Chciałbym na koniec wspomnieć, że Zarząd Dróg Wojewódzkich w Opolu przygotowując się do realizacji unijnego projektu rowerowego, opracował szersze wytyczne dotyczące zalecanych parametrów projektowanych dróg rowerowych oraz ciągów pieszo-rowerowych, których stosowanie przez zarządców dróg w rozpatrywanym układzie komunikacyjnym województwa opolskiego, wpłynie na lepszą standaryzację i spójność budowanych nowych tras rowerowych.

Czas wakacji to dla drogowców okres intensywnej pracy nad realizacją już zatwierdzonych kontraktów oraz ogłaszaniem nowych przetargów. Jak wyglądać będzie lato w działaniach Zarządu Dróg Wojewódzkich w Opolu?

Tak, wykorzystaliśmy nieco mniejsze natężenia ruchu, związane na początku roku z ograniczeniami epidemicznymi, do przyśpieszenia harmonogramów prac drogowych. Na razie w jednym przypadku udało się o kilka tygodni przed terminem umownym zakończyć przebudowę drogi 454 w Biestrzykowicach pod Namysłowem, na głównym korytarzu transportowym naszego województwa w kierunku z południa na północ. Trwają jeszcze prace na kilku innych zadaniach, które chcielibyśmy zakończyć przed rozpoczęciem roku szkolnego. Kierowcy muszą liczyć się z utrudnieniami na drogach wojewódzkich 415 w Krapkowicach, 409 pomiędzy Kujawami, a Zieliną gdzie budujemy nowy most, 457 Chróścicach i 454 na odcinku od Jastrzębia do Ziemiełowic. Co mnie osobiście bardzo cieszy, nadal korzystamy jako region z korzystnej sytuacji finansowej związanej z wydatkowaniem funduszy europejskich, co pozwoliło na utrzymanie tempa inwestycyjnego na poziomie wydatków rzędu 64 milionów zł w bieżącym roku, dlatego liczę na kolejne ciekawe rozstrzygnięcia przetargów zaplanowanych na okres wakacji dla dużych zadań, które będą wykraczały poza rok budżetowy 2021. Na koniec życzę Państwu przyjemnych widokowo i bezpiecznych dojazdów do miejsc wypoczynku drogami w całej Polsce.

Dziękuję bardzo za rozmowę.                                                                  

Rozmawiała: Anna Rogalińska

inż. Bartłomiej Horaczuk

Absolwent Politechniki Opolskiej Wydziału Elektrotechniki i Automatyki, większość zawodowego życia, tj. od 2001 roku związany z Samorządem Województwa Opolskiego, gdzie odpowiada m.in. za realizację największych inwestycji transportowych w województwie finansowanych głównie z funduszy UE, związanych z przebudową sieci dróg wojewódzkich, a także z organizacją regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich. Obecnie od 4 lat kieruje Zarządem Dróg Wojewódzkich w Opolu, który stanowi jednostkę samorządu województwa, w całości odpowiedzialną za utrzymanie i rozwój sieci 950 km dróg wojewódzkich o mocno zróżnicowanym natężeniu ruchu w różnych częściach regionu opolskiego. Stan dróg sukcesywnie się poprawia, ale każda z nich wymaga starannego nadzoru i utrzymania w okresie letnim i zimowym dla zapewnienia ciągłości przejezdności.

Prawie 120 osobowy zespół pracowników ZDW, którego roczny budżet przekracza 150 mln zł, przeprowadza i nadzoruje kilkadziesiąt istotnych inwestycji rocznie, w tym większość z udziałem środków europejskich, ale także korzystając z innych dostępnych żródeł finansowania takich jak budżet państwa czy środki pochodzące z dotacji celowych opolskich gmin i powiatów.

Z dotychczasowych 2 siedmioletnich perspektywych budżetowych naszego członkowstwa w Unii Europejskiej udało się kompleksowo przebudować przeszło 1/3 sieci dróg wojewódzkich, a w ubiegłym roku (2019) ZDW w Opolu zrealizował ich łącznie prawie 30 (środki własne województwa+RPO). Łączna wartość przeprowadzonych zadań inwestycyjnych w latach 2014-2020 przekrocza wartość 0.5 mld zł.