Utrzymanie dróg powiatowych wymaga stałego finansowania na wysokim poziomie oraz zmian w prawie usprawniających proces budowlany
Rozmowa z Cezarym Garczarczykiem, dyrektorem Powiatowego Zarządu Dróg w Będzinie.
Panie Dyrektorze, jaka jest specyfika sieci dróg powiatowych woj. śląskiego i jak przekłada się to na problemy i zadania do wykonania przed którymi stają zarządcy tych dróg?
Województwo śląskie jest wyposażone w gęstą sieć autostrad, dróg ekspresowych, krajowych i wojewódzkich. Sieć ta jest uzupełniona przez drogi powiatowe i gminne. Jest to teren mocno zurbanizowany z dużą ilością przedsiębiorstw generujących ruch ciężki. Ruch tranzytowy oraz ruch lokalny, łączący poszczególne miasta, przeplatają się ze sobą. Ciągle zwiększający się udział w ruchu samochodów ciężarowych powoduje szybszą degradację dróg powiatowych i znajdujących się w ich ciągu obiektów mostowych. Sytuacja ta wymusza na zarządcach dróg powiatowych wykonywanie kosztownych inwestycji oraz dużego zakresu remontów i robót utrzymaniowych. Środków finansowych na te przedsięwzięcia w stosunku do potrzeb niestety jest zbyt mało. W najgorszym położeniu są powiaty ziemskie, dysponujące niewielkimi dochodami własnymi. W dłuższej perspektywie będzie się pogłębiała różnica w jakości dróg pomiędzy powiatami grodzkimi i ziemskimi chyba, że nastąpi zmiana w dystrybucji środków finansowych na utrzymanie dróg powiatowych.
Dużym problemem jest utrzymanie odcinków dróg powiatowych, stanowiących łącznik pomiędzy drogami krajowymi (np. ulica Gminna w Mierzęcicach) lub ulic łączących Euroterminal z drogą krajową w Sławkowie. Oprócz zwiększonych kosztów utrzymania ruch po tych odcinkach dróg stanowi duże utrudnienie dla mieszkańców. W obydwu przypadkach rozwiązaniem docelowym powinno być wybudowanie dróg po nowym śladzie, omijających teren zabudowany. Drogi te powinny być drogami kategorii krajowej. Są to inwestycje kosztowne, których na pewno nie jest w stanie wykonać Powiat. Kolejnym problemem jest planowanie inwestycji. Procedury związane z powstaniem projektu są bardzo czasochłonne. Przeciętnie projekt wykonuje się w ciągu 2 lat co utrudnia montaż finansowy i powoduje niezadowolenie społeczne. Na szczęście niektóre programy pomocowe są rozliczane w dłuższej niż rok perspektywie. To krok w dobrym kierunku. Należy dążyć do uproszczenia ścieżki uzgadniania projektów, by instytucje państwowe oraz samorządowe mogły wydawać opinie i decyzje szybciej, w rozsądnym terminie. Reasumując: utrzymanie dróg powiatowych wymaga stałego finansowania na wysokim poziomie oraz zmian w prawie usprawniających proces budowlany.
W ostatnich latach intensywnej budowie sieci dróg wojewódzkich i krajowych, często towarzyszy zjawisko niszczenia okolicznych dróg lokalnych.
W związku z tym zachodzi konieczność opracowania i wdrożenia zasad ustalania i rozliczania kosztów uszkodzeń dróg samorządowych powstałych w trakcie budowy. Ważnym elementem jest współdziałanie z zarządcami dróg samorządowych w zakresie minimalizacji skutków wykorzystania tych dróg podczas budowy odcinków autostrad i dróg wojewódzkich.
Jakie będą najważniejsze zagadnienia do omówienia podczas najbliższego Konwentu Dyrektorów Powiatowych Zarządów Dróg woj. śląskiego?
Przedstawiciele zarządców i Zarządów Dróg Powiatowych podejmą tematykę aktualnych problemów drogownictwa oraz zarządzania drogami powiatowymi. Jednak jak wynika z celu Kongresu tematem głównym będzie ochrona dróg powiatowych – uprawnienia i możliwości zarządcy drogi w świetle aktualnych regulacji prawnych. Obowiązujące przepisy techniczno-budowlane (PTB) w drogownictwie stracą moc z dniem 20 września 2022 r.
Planuje się, że nowe PTB dotyczące dróg publicznych zawarte będą w jednym rozporządzeniu i będą miały charakter ogólnych wymagań funkcjonalno-technicznych. Tym samym nie będą zawierać szczegółów technologicznych i materiałowych. Wymagania zawarte w nowym rozporządzeniu będą gwarantować co najmniej spełnienie podstawowych wymagań, dotyczących obiektów budowlanych, a więc stanowić będą zwięzły zbiór najważniejszych warunków (celów), których osiągnięcie jest bezwzględnie niezbędne, aby obiekt budowlany mógł zostać oddany do użytkowania i pełnić swoje funkcje. Wymagania zawarte w nowych PTB zostaną uszczegółowione we wzorcach i standardach (WiS) właściwego do spraw transportu. W WiS wskazane zostaną także metody, parametry, opisy procedur, technik i podejścia metodycznego, oraz zaproponowane typowe (powtarzalne) rozwiązania projektowe, instrukcje postępowania itd.
Również istotnym problemem z którym borykają się zarządy dróg jest podział na wydatki inwestycyjne i bieżące, o ile na realizacje inwestycyjne środki są możliwe, o tyle na wydatki bieżące są one ograniczone, co powoduje, że utrzymanie bieżące dróg zarówno w czasie letnim jak zimowym jest istotnym problemem.
Spotkania dyrektorów zarządców dróg powiatowych są okazją do wymiany doświadczeń. Jakimi osiągnięciami Pan chce się podzielić z kolegami, którzy uczestniczyć będą w Konwencie?
Powiat Będziński a w jego imieniu Powiatowy Zarząd Dróg realizuje zgodnie z planem zadań w zakresie przebudowy modernizacji i remontów obiektów drogowych i mostowych.
Z roku na rok nakłady poniesione na inwestycje wzrastają. I tak w roku 2020 była to kwota 12.054.624 zł, natomiast w roku bieżącym to kwota 28.615.084 zł.
Ponadto rokrocznie występujemy o dofinansowanie przebudowy dróg powiatowych i obiektów mostowych z różnych programów pomocowych, i tak w roku 2018 była to kwota 1.588.743 zł, a w latach 2019/2020 – 5.909.469 zł.
Niewątpliwym spektakularnym osiągnięciem jest również budowa ronda w miejscu skrzyżowania ulic Sierżanta Załogi, Rafała Sznajdera i Piłsudskiego w Będzinie, która to inwestycja zajęła w roku 2018 I miejsce w ogólnopolskim konkursie „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.”. Wręczenie nagrody miało miejsce na Zamku Królewskim w Warszawie.
Również dzięki dobrej współpracy Powiatu z Gminami leżącymi na jego terenie udało się w ostatnich latach pozyskać znaczne środki finansowe na przebudowę dróg powiatowych, co nie jest bez znaczenia dla komfortu i bezpieczeństwa mieszkańców korzystających z tych dróg.
Dziękuję bardzo za rozmowę
Rozmawiała: Anna Rogalińska
